Multipliereffect

Extra uitleg

Toelichting: De toename van de overheidsbestedingen (O₀) leidt tot een toename van de effectieve vraag (EV). Dit betekent dat de productie en dus het inkomen (Y) toeneemt. Een deel van het extra inkomen leidt tot extra consumptie (C). Dat betekent dat de effectieve vraag (EV) toeneemt. Etc.

Merk op: voor de autonome particuliere consumptie en de autonome particuliere investeringen geldt precies dezelfde rekenwijze (maar dan met C₀ en I₀).

Het multipliereffect wordt kleiner door weglekeffecten (geld dat niet als besteding terugkomt in het model). In een gesloten economie met overheid zijn er twee weglekeffecten:

• Belastinglek: een deel van het extra inkomen wordt afgedragen aan de overheid in de vorm van belastingen.
• Spaarlek: een deel van het extra besteedbare inkomen wordt gespaard. Herinner: de marginale spaarquote is gelijk aan (1 – c) waarbij c de marginale consumptiequote is.

Naast een toename van de autonome bestedingen, kan er ook sprake zijn van een afname van de autonome belastingen (B₀). De kettingreactie die dan ontstaat ziet er als volgt uit:

Let ook op het inverdieneffect in bovenstaande kettingreactie: de belastingontvangsten nemen toe door een verlaging van de belasting.

De multiplier van de autonome belastingen kan als volgt worden uitgerekend:

Het multipliereffect van een verhoging van de autonome overheidsbestedingen is groter dan het multipliereffect van een even grote verlaging van de autonome belastingen. Dit komt omdat een verlaging van de autonome belastingen via een hoger besteedbaar inkomen tot extra besparingen leidt (weglekeffect), terwijl een verhoging van de autonome overheidsbestedingen volledig doorwerkt op de bestedingen.

Tot slot: des te groter de multiplier van de autonome overheidsbestedingen of autonome belastingen, des te groter de mogelijkheid voor de overheid om de economie te sturen (maar ook des te groter de schokgevoeligheid van de economie).