Loonkosten per product

Extra uitleg

De loonkosten per product zijn belangrijk voor de internationale concurrentiepositie. Het gaat hierbij niet alleen om de loonkosten van werknemers maar ook om de hoeveelheid goederen en diensten die zij produceren (de arbeidsproductiviteit). Je kunt de loonkosten per product op twee manieren berekenen:

• Loonkosten per product = loonkosten / productie
• Loonkosten per product = loonkosten per werknemer / arbeidsproductiviteit

Bovenstaande gaat ervan uit dat alle gegevens in euro’s gegeven zijn. Op macro-economisch niveau (bijvoorbeeld voor een heel land of voor de gehele Europese Unie) wordt er vaak gekeken naar de procentuele verandering van de loonkosten per product. De procentuele verandering van de loonkosten per product is ongeveer gelijk aan de procentuele verandering van de loonkosten per werknemer minus de procentuele verandering van de arbeidsproductiviteit (vuistregel). Let op: vwo-leerlingen moeten procentuele veranderingen berekenen met behulp van indexcijfers.

Als de internationale concurrentiepositie (ICP) wordt gemeten op basis van de loonkosten per product, geldt het volgende:

• De ICP verbetert als de procentuele verandering van de loonkosten kleiner is dan de procentuele verandering van de arbeidsproductiviteit.
• De ICP verslechtert als de procentuele verandering van de loonkosten groter is dan de procentuele verandering van de arbeidsproductiviteit.

Let op: schrijf nooit op dat de ICP verbetert door een daling van de loonkosten. De ICP verbetert pas als de loonkosten per product dalen en dat hangt af van de loonkosten en de arbeidsproductiviteit.

Rekenvoorbeeld

Stel dat in een bepaald jaar de loonkosten per werknemer met 3% stijgen en de arbeidsproductiviteit met 5% stijgt. De procentuele verandering van de loonkosten per product kan dan op twe manieren worden berekend:

1. Vuistregel (havo): procentuele verandering loonkosten per product = procentuele verandering loonkosten per werknemer - procentuele verandering arbeidsproductiviteit = 5% - 3% = 2%. De loonkosten per product zijn met 2% toegenomen.
2. Indexcijfers (vwo): indexcijfer loonkosten per product = (indexcijfer loonkosten per werknemer / indexcijfer arbeidsproductiviteit) x 100 = (105 / 103) x 100 = 101,94. De loonkosten per product zijn met 1,94% toegenomen.