Hypotheekrenteaftrek

Extra uitleg

In box 1 mag de eigenaar van een woning de jaarlijkse hypotheekrente aftrekken van het brutoloon. De woningeigenaar betaalt daardoor over een lager belastbaar inkomen inkomstenbelasting en geniet dus een flink belastingvoordeel. Het belastingvoordeel wordt wel kleiner door de bijtelling van het eigenwoningforfait. 

De aftrekbaarheid van de hypotheekrente in box 1 leidt al jarenlang tot verhitte strijd tussen voor- en tegenstanders. De hypotheekrenteaftrek heeft namelijk een aantal (gewenste en ongewenste) gevolgen:

• De overheid ontvangt minder inkomstenbelasting en moet mogelijk bezuinigen op andere uitgaven, zoals onderwijs en zorg.
• Lenen (na aftrek van het belastingvoordeel) wordt goedkoper. De vraag naar huizen stijgt waardoor de huizenprijzen stijgen. Met name starters kunnen daardoor moeilijker een woning kopen.
• Het bezit van een eigen woning wordt gestimuleerd. De woning kan, bij stijgende huizenprijzen, als een spaarpot voor de oude dag dienen (bijvoorbeeld door de woning te verkopen bij pensionering, een eventuele restschuld van de hypotheek af te lossen en met het bedrag dat overblijft kleiner te gaan wonen of te huren)

Daarnaast profiteerden mensen met hogere inkomens jarenlang procentueel meer van de hypotheekrenteaftrek dan mensen met lagere inkomens: deze groep heeft een hoger marginaal tarief in box 1 en met name hogere inkomens hebben een (grote) eigen woning en hypotheeklening. De hypotheekrenteaftrek werkte dus denivellerend.

Om dit denivellerende effect tegen te gaan, is de afgelopen jaren het marginale belastingtarief waartegen de hypotheekrente mag worden afgetrokken stapsgewijs afgebouwd. Sinds 1 januari 2024 geldt voor iedereen hetzelfde belastingvoordeel voor aftrekposten: maximaal 36,97%. Voor aftrekposten die in de hoogste belastingschijf vallen, wordt het belastingvoordeel dus beperkt met 49,50% – 36,97% = 12,53%. Dat noemt de belastingdienst de ‘tariefsaanpassing aftrekposten’.