Er is sprake van afnemende meeropbrengsten als de hoeveelheid kapitaal (K) constant is en een procentuele toename van de hoeveelheid arbeid (L) tot een minder dan evenredige toename van de potentiële productie (Y*) leidt.
Om het verband tussen de productiecapaciteit (output) en de inzet van productiefactoren (input) te beschrijven, gebruiken economen de productiefunctie. De productiefunctie geeft het verband weer tussen enerzijds de productiecapaciteit (Y*) en anderzijds de beschikbare hoeveelheid kapitaal (K), de beschikbare hoeveelheid arbeid (L) en de totale factorproductiviteit (A). De meest eenvoudige productiefuncties hebben de volgende vorm:
In bovenstaande productiefuncties groeit de productiecapaciteit evenredig met een groei van de hoeveelheid arbeid of kapitaal en een toename van de productiviteit. 10% meer arbeid betekent een 10% grotere productiecapaciteit. Dat klinkt logisch maar is niet heel realistisch.
In de praktijk maken we onderscheid tussen constante schaalopbrengsten en afnemende meeropbrengsten:
